5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ölenin Sosyal Güvenlik Hukukundan Doğan hak sahiplerini 34.maddede düzenlemiştir. Kanunun düzenlemesine göre, ölen sigortalının aylığı, şartları sağlayan "dul eşe, çocuklara ve/veya ana/babasına" kanunda belirtilen oranlarda aylık olarak bağlanmaktadır. Bu aylığa çocuklarda yetim aylığı, dul eşe ölüm aylığı/dul aylığı şeklinde isimlendirmeler yapılmaktadır.
Türk Medeni Kanununun 181.maddesi ise boşanma davasının devam ederken eşlerden birinin ölümü durumunda mirasçılık haklarının ne olacağını düzenlemiştir.
"Madde 181- Boşanan eşler, bu sıfatla birbirlerinin yasal mirasçısı olamazlar ve boşanmadan önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendilerine sağlanan hakları, aksi tasarruftan anlaşılmadıkça, kaybederler.
(Değişik ikinci fıkra: 31/3/2011-6217/19 md.) Boşanma davası devam ederken, ölen eşin mirasçılarından birisinin davaya devam etmesi ve diğer eşin kusurunun ispatlanması hâlinde de yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır." şeklindedir.
Boşanma davası devam ederken eş ölürse mirasçıları kusurun kimde olduğunun tespiti ve mirasçılık haklarından faydalanmamaları için boşanma davasına devam edebilirler. Bu durumda sağ kalan eş boşanmada az kusurlu olsa bile mirasçılıktan yararlanamaz.
Türk Medeni Kanunu (TMK)'dan anlaşılacağı üzere, boşanma davasının devamı sırasında ölen tarafın mirasçıları davaya devam ederek, karşı tarafın evlilikte boşanmaya neden olan olaylarda kusurunu ispatlaması halinde, ilk fıkra hükmü gereği boşanan eş gibi miras hakkını kaybedeceği belirtilmektedir.
Boşanma davası devam ederken eşlerden birinin ölümü durumunda diğer eşin ölüm aylığı/dul aylığı alıp alamayacağı, TMK m.181'in Sosyal Güvenlik Hukukunda uygulanıp uygulanmayacağı tartışmalıdır.
Öğretide bir görüşe göre Sosyal Güvenlik Hukukundan doğan haklar Anayasal sosyal devlet ilkesinin bir sonucu olup, mirasın reddinin ölüm aylığını etkilemediği gibi, mirasçılık sıfatının sona ermesi de ölüm aylığını etkilememesi gerektiği yönündedir. Zira ölüm tarihinde ölen iş eş ile hak sahibi arasında resmi nikahlılık devam etmektedir.
Diğer görüş ise mirasçılık sıfatının sona ermesi ile ve davanın dava tarihi itibariyle sonuç doğurması nedeniyle boşanma davasına mirasçılar devam edip de sağ kalan eşin kusuru ispatlanırsa mirasçılık sıfatı sona erecek ve ölüm/dul aylığı da alamayacaktır.
Yargıtay'ın 2016, 2017 ve 2018 yıllarında verdiği kararlar da "TMK m.181'in Sosyal Güvenlik Hakları için de uygulanacağı, mirasçılık sıfatının kaybedilmesi ile ölüm aylığına/dul aylığına ilişkin hak sahipliğinin de sona erdireceği" yönündedir.
Bu yazı Av. Ali ÇÖLDEMLİ tarafından hazırlanmış olup, izin alınmadan kopyalanamaz, çoğaltılamaz.
Comentarios